Yazar: Viktor E. Frankl

Janr: Psixologiya. Fəlsəfə. motivasiya.

Viktor Franklın “İnsanın Anlam Axtarışı” kitabı, psixologiyanın ən məşhur və dərin düşüncə əsərlərindən biridir. Frankl, öz həyat təcrübələrini və psixoterapevtik metodlarını birləşdirərək, insanların ən çətin şəraitlərdə belə, həyatda mənalı bir məqsəd tapmalarının əhəmiyyətini vurğulayır. Kitabın dərindən analizi aşağıdakı əsas məsələləri əhatə edir:

1. Franklın Logoterapiya Fəlsəfəsi:

Franklın kitabı, onun yaratdığı logoterapiya adlı terapiya metodunu əsas alır. Bu terapiya, insanın həyatda məqsəd və mənəvi dəyər tapmaq ehtiyacını mərkəzə qoyur. Frankl, deyir ki, insanlar yalnız özlərini başqalarından və ətraf mühitdən asılı olmadan, daxili bir məqsəd taparaq məyusluq və mənasızlıq hissindən qurtulabilirlər. O, insanın varlığının ən əsas məqsədinin həyatına mənalı bir məna qatmaq olduğunu irəli sürür.

2. Savaş və Həyatın Məniyi:

Kitabın mərkəzində Franklın Nazi ölüm düşərgələrində yaşadığı dəhşətli təcrübələrdən bəhs olunur. Frankl, bu müharibə və dəhşətlərə baxmayaraq, insanların mənəvi gücünü tapmalarının mümkün olduğunu sübut edir. O, özünün və başqalarının müşahidələrinə əsaslanaraq, insanların hətta ən sərt şərtlərdə belə, həyatlarının mənasını tapmaları üçün daxili bir güc və məqsədə ehtiyacı olduğunu göstərir.

3. Özünü Anlama və Azadlıq:

Frankl, insanların öz varlığını, məqsədini və mənasını anlamadan yaşadıqları zaman mənasızlıq və depressiya ilə qarşılaşdıqlarını qeyd edir. İnsanlar mənasız həyatın qarşısında özlərini itirirlər və bu, ümumilikdə psixoloji çətinliklərə səbəb olur. Lakin Frankl, şəxsi azadlığın və daxili gücün insanın həyatında böyük rol oynadığını bildirir. Onun fikrincə, biz ətrafımızdakı vəziyyətləri nəzarət altına ala bilməsək də, daxili reaksiyalarımızı və dünyaya baxışımızı seçməkdə sərbəstik.

4. Sufizm və Xristianlıqla əlaqələr:

Franklın “İnsanın Anlam Axtarışı” əsərində, insanın mənasını tapmağın yalnız psixoloji deyil, həm də mənəvi bir proses olduğu vurğulanır. Frankl, bir çox dini və fəlsəfi ənənələrə göndərişlər edərək, həyatın mənasını tapmağın universallığını qeyd edir. Xristianlıq və sufizm kimi inanclarda insanın daxili inkişafı və mənəvi hüzuru tapmasının vacibliyi önə çıxır.

5. Həyatın Mənasını Tapmaq və Psixologiyanın İrəliləməsi:

Frankl, həyatın mənasının fərdi bir məsələ olduğunu vurğulayır. Hər bir insanın həyatının məqsədi fərqli ola bilər və bu məqsəd həyatın müxtəlif mərhələlərində dəyişə bilər. İnsanlar, yaşadıqları təcrübələr və qarşılaşdıqları çətinliklər vasitəsilə öz mənalarını tapmalıdırlar. Bu, həyatın ən vacib məqsədidir.

6. Franklın Əsərinin Cəmiyyətdəki Rolu:

Kitab, sadəcə psixologiya tələbələri və mütəxəssisləri üçün deyil, həm də hər yaşda olan oxucular üçün çox qiymətli bir resursdur. O, həyatın mənasını axtaran insanlara dərindən düşünmə imkanı yaradır və onları daxili güclərini tapmağa təşviq edir. Kitabın təklif etdiyi düşüncə və psixoterapevtik yanaşmalar, şəxsi inkişaf, həyat məqsədi tapmaq və psixoloji rahatlıq üçün çox əhəmiyyətlidir.

Nəticə:

“İnsanın Anlam Axtarışı,” insan təbiətinin, psixologiyasının və mənəvi ehtiyaclarının dərindən təhlil edildiyi bir əsərdir. Viktor Frankl, insanın ən çətin şəraitlərdə belə, həyatda dərin bir məqsəd tapmasının vacibliyini və bu məqsədin insanın daxili azadlıq və inkişafına necə təsir etdiyini izah edir. Onun ideyaları bu gün də çox geniş təsir göstərir və insanlara həyatlarında mənalı bir yol tapmaqda rəhbərlik edir.

Bu kitab həmçinin bir insanın həyatının mənasını tapmasının təkcə ətraf aləmdən deyil, öz daxili gücündən və fərdi seçkilərindən asılı olduğunu göstərir.