Yazar: Viktor Hüqo
Janr: macəra ədəbiyyatı. dəniz romanı. psixoloji roman.
Əsərin Qısa Məzmunu:
“Dəniz İşçiləri” əsəri, Viktor Hüqonun Fransız romantizminin yetkin dövründə yazdığı və İngiltərənin Qernsi adasında yaşadığı müddətdə ərsəyə gətirdiyi əsərdir. Əsərin baş qəhrəmanı Gilliatt adlı tənha bir gəncdir. O, adada digərlərindən uzaq, təkbaşına yaşayır və öz qəribə xarakterinə görə insanlar tərəfindən bir növ “cadugər” kimi qəbul olunur.
Bir gün dənizdə böyük bir gəmi – Durande – fırtına nəticəsində qayalıqlara çırpılıb batır. Gəminin sahibi Lethierry, onu xilas edəcək şəxsin qızı Déruchette ilə evlənəcəyinə söz verir. Gilliatt bu çətin və təhlükəli işi öz üzərinə götürür və qəhrəmanlıqla uğur qazanır. Lakin sonda Déruchette başqa birini sevdiyini bildirir və Gilliatt onu xoşbəxt görmək üçün geri çəkilir. Əsər Gilliattın dənizə qurban getməsi ilə sonlanır.
Əsas Mövzular və Fəlsəfi Alt Qatlar:
1. Tənha Qəhrəmanın Simvolu (Gilliatt):
Gilliatt obrazı Hüqonun idealist qəhrəman modelidir: cəmiyyət tərəfindən anlaşılmayan, amma böyük fədakarlıq və mənəvi gücə sahib bir insan. O, təkcə dənizlə deyil, həm də insanların ön mühakimələri, sevgi uğrunda fədakarlıq və təkliklə mübarizə aparır.
Bu, Hüqonun “insan iradəsi ilə təbiət və cəmiyyətin ziddiyyəti” ideyasının parlaq nümunəsidir.
2. Dəniz – Təbiətin Qüdrəti və Qorxunc Gözəlliyi:
Dəniz əsərin həm fonudur, həm də canlı bir obraz kimi təqdim olunur. Dəniz:
- İnsan iradəsini sınayan bir sınaq meydanıdır.
- Gilliatt üçün həm düşmən, həm də varoluş səbəbidir.
- Bu yanaşma Hüqonun təbiətə romantik və fəlsəfi baxışını əks etdirir: təbiət qorxuludur, amma içində bir məna və gözəllik var.
3. Sevgi və Fədakarlıq:
Gilliattın Déruchette-ə olan sevgisi qarşılıqsızdır, amma o, sevgisini əşya kimi mülk saymır. Onun sevgisi özünü fəda etmək, sevdiyini azad buraxmaqla təzahür edir. Bu, Hüqonun “ali sevgi” anlayışına uyğun gəlir: sahib olmaq deyil, azad buraxmaq.
4. Qəhrəmanlığın Yeni Tərifi:
Əsər Gilliattın Durande gəmisini qayalıqlardan çıxarmaq üçün apardığı gərgin mübarizə ilə zəngindir. Burada Hüqo qəhrəmanlığı təkcə döyüş meydanlarında deyil, adi insanın gündəlik əzmkarlığında və səbrində görür.
Ədəbi Üslub və Struktur:
- Hüqo əsərdə geniş təsvirlərdən istifadə edir. Xüsusilə dəniz, qayalıqlar və fırtına səhnələri vizual və poetik dildə yazılıb.
- Əsərin dili bəzən ləng və fəlsəfi olsa da, bu onun epik, simvolik və dərindən düşüncəli təbiətindən irəli gəlir.
- Roman eyni zamanda sosial tənqid, psixoloji portret, təbii romantizm və fəlsəfi roman kimi bir çox janrı birləşdirir.
Əsərin Simvolları:
- Gilliatt – təklik, fədakarlıq və yüksək iradə.
- Dəniz – həyatın amansız gücü, taleyin dəyişməzliyi.
- Durande – insan əməyi və texnologiyanın təbiət qarşısında acizliyi.
- Déruchette – idealizə olunmuş sevgi, həyata çatmayan arzular.
Nəticə:
“Dəniz İşçiləri“, Viktor Hüqonun yalnız qəhrəmanlıq hekayəsi deyil, həm də varoluşun mənası, təbiətin gücü, cəmiyyətin daş-qəlbliliyi və insan ruhunun ucalığı haqqında bir elegiyadır. Gilliatt öz varlığını başqalarının xoşbəxtliyi üçün fəda edir. O, sadəcə bir qəhrəman deyil – insan mənəviyyatının simvoludur.
Comment yazın