Yazar: Maxim Gorky

Janr: rus ədəbiyyatı, sosial realizm, maarifləndirmə,

Maxim Gorky’nin “Ana” əsəri sosial realizmin ən parlaq nümunələrindən biridir. Roman Rusiyada 1905-ci il inqilabı ərəfəsində işçi sinfinin vəziyyətini, onların həyat mübarizəsini və siyasi şüurlanmasını əks etdirir. Əsərin əsas qəhrəmanı Pavel Vlasov fəal sosialist işçidir, anası Pelageya Nilovna isə ilk öncə siyasi hadisələrdən uzaq, sadə ev qadınıdır. Roman boyunca onun xarakteri və dünyagörüşü tədricən dəyişir; ana övladının mübarizəsinə şahid olaraq, insan azadlığı, ədalət və sinfi bərabərlik haqqında düşüncələrə gəlir.

Sosial və psixoloji təhlil:

• Əsərdə işçi sinfinin çətin həyat şəraiti, iqtisadi və sosial zülm aydın təsvir edilir.
• Ana obrazı vasitəsilə insanın maariflənməsi, ictimai şüurun formalaşması və daxili gücünün kəşfi göstərilir.
• Pavelin mübarizəsi, fərd və cəmiyyətin bir-birinə təsirini göstərir; şəxsiyyət inqilabın daşıyıcısı kimi təqdim olunur.

Ədəbi təhlil:

• Gorky realizm üslubundan istifadə edərək sosial və psixoloji detallar üzərində dayanır.
• Roman həmçinin sosialist realizmin başlanğıc nümunəsi sayılır, çünki inqilabi ideyaları və işçi sinfinin yüksəlişini vurğulayır.
• Ana obrazı həm emosional, həm də simvolik funksiyaya malikdir; dəyişən cəmiyyətin simvolik təmsilçisidir.

Əsərin əsas mesajları:

• İnsan maariflənərək cəmiyyətdə dəyişiklik edə bilər.
• Ana-övlad münasibətləri sosial şüurun inkişafında mühüm rol oynayır.
• Ədalət və bərabərlik uğrunda mübarizə şəxsi və ictimai həyatın ayrılmaz hissəsidir.