Yazar: Jules Verne
Janr: macəra. elmi. fəlsəfi.
Jules Verne-in “Yer Kürəsinin Mərkəzinə Səyahət” əsəri yalnız bir macəra romanı deyil, həm də insanın elmi kəşf, sərhədsiz təxəyyül və daxili sınaqlarla üzləşməsini göstərən çoxqatlı bir ədəbi nümunədir. 1864-cü ildə yazılmış bu əsər, həm dövrünün elmi biliklərini, həm də insanın macəra və araşdırma ehtirasını oxucuya təqdim edir.
Əsərin Əsas Mövzuları
- Elmin və Kəşfin Gücü
Professor Otto Lidenbrockun xarakteri əsərin mərkəzində dayanır. O, elmin sərhədsiz gücünə inanır və Yer kürəsinin mərkəzinə enməyi həyati məqsədi kimi görür. Bu cəsarət və inadkarlıq, insanın bilinməyənləri araşdırmaq, yeni kəşflər etmək arzusunun simvoludur. Professor Lidenbrock üçün elm yalnız məlumat toplamaq deyil, həm də insanı yeni dünyalara aparan bir vasitədir. - İnsanın Daxili Səyahəti
Axel, səyahətin əsas şəxslərindən biri olaraq, qorxu və şübhə ilə üzləşir. Onun daxili tərəddüdləri oxucu üçün real və identifikasiyaya açıqdır. Axel-in qorxuları, insanın bilinməyən qarşısında yaşadığı təbii reaksiyanı əks etdirir. Bu isə əsərə psixoloji dərinlik qatır və macəranı yalnız fiziki deyil, həm də mənəvi bir səyahət halına gətirir. - Təbiət və İnsan Münasibəti
Verne əsərdə Yeraltı aləmi, nəhəng mağaraları, fosilləri, yeraltı okeanları təsvir edir. Bu, insanın təbiət qarşısında nə qədər kiçik olduğunu göstərir. Eyni zamanda, insanın ağlı və iradəsi ilə bu təhlükəli və qəribə aləmə meydan oxuya biləcəyi mesajını verir. Əsər təbiət və insan arasındakı güc balansını fəlsəfi bir səviyyədə təqdim edir. - Zaman və Tarix
Yeraltı aləmdə tapılan qədim fosillər və canlılar oxucunu dünyanın qədim tarixinə aparır. Bu fosillər yalnız elmi maraq doğurmur, həm də insanın mövcudluğunu, zamanla olan əlaqəsini düşünməyə sövq edir. Verne burada elmi faktlarla ədəbi təsviri ustalıqla birləşdirir və oxucuya tarixi hiss etmə imkanını verir.
Personajların Təhlili
- Professor Otto Lidenbrock – Hədəfə sadiq, inadkar və bəzən sərt xarakterli alim. Onun məqsədyönlü davranışı və elmi ehtirası səyahətin uğuru üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Lidenbrock obrazı, insan iradəsinin və elmin gücünün simvoludur.
- Axel – Qorxu, tərəddüd və şübhə ilə üzləşən, amma səyahət boyu böyüyən və güclənən gənc. Axel, oxucu ilə identifikasiya üçün yaradılmış bir vasitədir; onun daxili sınaqları və emosiyaları oxucunu hekayəyə daha çox cəlb edir.
- Hans – Səssiz, təmkinli və güvənilən köməkçi. Hansın soyuqqanlılığı və təbiətə uyğunlaşma bacarığı səyahətin təhlükələrindən sağ çıxmaq üçün vacibdir. O, həm də insanın təbiət qarşısında ehtiyatlı və hörmətli olması mesajını verir.
Simvolik və Fəlsəfi Məzmun
- Yer Kürəsinin Mərkəzinə Enmə – İnsan daxili dünyasına, bilinməyən qorxularına və sınaqlarına enişin metaforasıdır. Bu səyahət yalnız fiziki deyil, həm də mənəvi bir prosesdir.
- Qaranlıq və İşıq – Qorxu və ümid, təhlükə və kəşf arasındakı qarşıdurmanı simvollaşdırır. Qaranlıq yalnız fiziki deyil, həm də psixoloji bir elementdir.
- Yeraltı Okean – Həyatın başlanğıcına, ilkinliyə və kainatın əsrarəngiz təbiətinə qayıdışın simvoludur. Bu element oxucuda həm heyrət, həm də düşüncə oyadır.
Əsərin Ədəbi və Elmi Əhəmiyyəti
Verne bu əsərdə dövrünün elmi məlumatlarını macəra janrı ilə birləşdirərək oxucuya həm inandırıcı, həm də təsirli bir dünya təqdim edir. “Yer Kürəsinin Mərkəzinə Səyahət” elm-fantastika janrının inkişafında önəmli rol oynayıb. O, gələcək yazarlara elmi bilikləri fantastika ilə birləşdirməyin mümkünlüyünü göstərdi və insanların macəra axtarışına ilham verdi.
Nəticə
“Yer Kürəsinin Mərkəzinə Səyahət” əsəri həm macəra, həm elm, həm də psixoloji inkişaf romanıdır. Jules Verne oxucuya bilinməyənlə üzləşməyin, elmi araşdırmanın və insanın daxili gücünü kəşf etməyin vacibliyini göstərir. Bu əsər oxucuya həm fiziki, həm də mənəvi səyahət bəxş edir və insan ağlının sərhədsiz potensialını vurğulayır.
Comment yazın