Yazar: José Mauro De Vasconcelos

Janr: Drama, Uşaq ədəbiyyatı, Psixoloji roman.

José Mauro De Vasconcelos – Şəkər Portağalı

Giriş

Braziliyalı yazıçı José Mauro de Vasconcelosun “Şəkər Portağalı” (port. “Meu Pé de Laranja Lima”) əsəri, uşaqlıq və böyüklük arasındakı keçid, dostluq, ailə və insan ruhunun dözüm qabiliyyətini dərindən araşdıran bir roman olaraq, yalnız uşaqlar üçün deyil, hər yaşdan oxucuya təsir edən dərslərlə doludur. 1968-ci ildə nəşr olunan bu əsər, təkcə Braziliyada deyil, dünyanın bir çox yerində oxucular tərəfindən sevilmiş və çoxsaylı dillərə tərcümə olunmuşdur.

Məzmun

Romanın baş qəhrəmanı Zezé, kasıb bir ailənin övladıdır. Ailəsinin maddi çətinlikləri və Zezénin özünü heç vaxt anlaşılan hiss etməməsi onun uşaqlıq dövrünü çox çətinləşdirir. Ancaq Zezé özünün fərdi dünyasını yaratmağa çalışır. O, öz içindəki boşluğu və təkliyi, həyatı anlaya bilmək üçün şəkər portağalı ağacı ilə bölüşür. Bu ağac ona həm dost, həm də sirdaş olur.

Zezé, Manuel Valadares adlı yaşlı bir kişi ilə tanış olur. Valadares ona həyatın mənasını öyrədir, ona doğru-düzgün davranışın nə olduğunu izah edir. Bu münasibət, Zezé üçün bir növ atalıq şəxsiyyətinə çevrilir və həyatda qarşısına çıxan çətinliklərə qarşı daha müdrik və dözümlü olmağına yardım edir.

Lakin hadisələr, gözlənilməz bir şəkildə pisləşir və Zezé ağır bir itki ilə qarşılaşır. Bu itki onu mənəvi cəhətdən sarsıdır, amma bununla da o, həyatın həqiqətləri ilə üzləşir və uşaqlıq dünyasından böyüklük dünyasına keçid edir.

Mövzular və Dərslər

1. Uşaqlıq Travmaları və Ailə
   Roman, uşağın psixologiyasını və ailə münasibətlərinin uşağa təsirini dərin şəkildə araşdırır. Zezé’nin ailəsi kasıb olsa da, ona olan sevgi bəzən sərt və yanlış anlaşılmış olur. Bu da uşağın həyatında travmalar yaradır. Oxuculara burada verilən dərs, ailə münasibətlərində sevginin və anlayışın vacibliyidir. Zezé’nin hekayəsi, hər bir uşağın sevgi və diqqətə ehtiyacı olduğunu göstərir.
2. Dostluğun Gücü
   Zezé’nin şəkər portağalı ağacı ilə qurduğu dostluq, əsərdə ən önəmli mövzulardan biridir. Ağac ona danışmaq, fikirlərini və hislərini paylaşmaq üçün bir yer verir. Bu dostluq, insanın tək qalmasının gətirdiyi sıxıntıları aşmağa kömək edir. Həyatda, insanın dəstəyə ehtiyacı olduğu kimi, dostluq və yaxın əlaqələr də insanın daxili gücünü artıran əsas elementlərdən biridir.
3. Böyümək və Dəyişiklik
   Zezé’nin həyatı, uşaqlıqdan böyüklüyə keçidinin simvoludur. O, sadə bir uşaq olaraq başladığı yolda, həyatın ona təqdim etdiyi çətinliklərə qarşı daha müdrik və dözümlü olmağı öyrənir. Həyatda qarşılaşdığımız hər bir çətinlik və itki, bizi formalaşdıran və daha güclü edən bir dərsdir. Oxucuya verilən dərs, həyatda hər zaman yeniliklərə açıq olmaq və yaşanan hər bir vəziyyətdən dərs çıxarmaqdır.
4. Həyatın Həqiqətləri ilə Üzləşmək
   Romanın sonunda Zezé, çox dəyərli bir şəxsi itirir. Bu itki, onu həyatın acı həqiqətləri ilə üzləşdirir və ona həm də böyük bir dərs verir. Həyat bəzən gözlənilməz şəkildə ağırlaşa bilər, amma bu anlar, insanın daxili gücünü kəşf etməsinə və daha müdrik olmasına gətirib çıxarır.

Nəticə

“Şəkər Portağalı” yalnız bir uşaq romanı deyil, həyatın dərslərini, mübarizəsini və emosional inkişafını əks etdirən bir əsərdir. José Mauro de Vasconcelos, Zezé’nin həyat hekayəsi vasitəsilə oxucusuna çox önəmli dərslər verir. Bu roman, dostluğun, ailənin və həyatın çətinlikləri ilə üzləşməyi əks etdirir. Oxucular, Zezé’nin hekayəsindən təkcə uşaq dünyasına dair xatirələr deyil, həm də həyatda doğru qərarlar qəbul etməyin, sevgi və dostluğun nə qədər önəmli olduğunu öyrənirlər.

Həyatın bizə təqdim etdiyi dərsləri qəbul edərək, hər bir çətinliyi aşmağa və öz yolumuzu tapmağa qadirik.