Yazar: Franz Kafka

Janr: dram. psixoloji roman. ekzistensializm. realizm. metaforik ədəbiyyat.

Franz Kafka – “Çevrilmə” əsəri haqqında məqalə

Franz Kafka dünya ədəbiyyatının ən sirli və dərin yazıçılarından biridir. Onun “Çevrilmə” (Die Verwandlung) adlı novellası 1915-ci ildə nəşr edilmiş və bu günədək oxucuların və tənqidçilərin maraq dairəsində qalmaqdadır.

Əsərin qısa məzmunu

“Çevrilmə” əsəri baş qəhrəman Qreqor Zamzanın bir səhər yuxudan oyanaraq nəhəng bir həşərata çevrildiyini anlaması ilə başlayır. Zamza adi bir sığorta işçisi kimi ailəsinin əsas gəlir mənbəyidir. Lakin bu sirli çevrilmədən sonra o, həm fiziki, həm də psixoloji cəhətdən tamamilə fərqli bir varlığa çevrilir. Ailəsi əvvəlcə ona qayğı göstərməyə çalışsa da, zamanla ondan uzaqlaşır və onu bir yük kimi görməyə başlayır. Nəticədə Qreqor tədricən tənha və unudulmuş bir varlıq kimi həyatını başa vurur.

Əsərin simvolizmi və fəlsəfi mənası

“Çevrilmə” sadəcə fantastik bir hekayə deyil, həm də dərin fəlsəfi və psixoloji məqamlarla zəngin bir əsərdir. Burada Kafka insanın cəmiyyətdəki yerini, ailə münasibətlərini və tənhalığı araşdırır. Əsərdə Qreqorun həşərata çevrilməsi onun fiziki dəyişikliyindən daha çox, insanın sosial və psixoloji təcridini simvolizə edir. O, ailəsi və cəmiyyət tərəfindən tədricən unudulur və artıq bir fərd kimi qəbul edilmir.

Kafka üslubu və ekzistensializm

Kafka bu əsərində ekzistensializm və absurd ədəbiyyatın əsas elementlərindən istifadə edir. Qreqorun səbəbsiz və izahsız şəkildə həşərata çevrilməsi, insanın həyatdakı qeyri-müəyyən vəziyyətini və qərarsızlığını əks etdirir. Onun dilindən istifadə təkcə hadisələri təsvir etmir, eyni zamanda oxucunun daxili dünyasına təsir edərək, onu narahatlıq hissi ilə doldurur.

Nəticə

Franz Kafkanın “Çevrilmə” əsəri insan varlığının qeyri-müəyyənliyini, ailə münasibətlərinin mürəkkəbliyini və cəmiyyətin fərdi necə qəbul etdiyini anlamağa kömək edən dəyərli bir ədəbi nümunədir. Bu əsər, hər dövrün oxucusu üçün aktual qalır və insan psixologiyasını dərindən araşdırmağa imkan yaradır.