Yazar: Serkan Karaismailoğlu

Janr: Psixologiya. Nevrologiya. Sosiologiya.

Serkan Karaismailoğlu’nun “Qadın Beyni, Kişi Beyni” adlı əsəri, cinslər arasındakı beyin fərqliliklərini və bu fərqliliklərin insanların düşüncə tərzlərinə, davranışlarına və sosial münasibətlərinə necə təsir etdiyini araşdırır. Kitabın məqsədi, qadın və kişi beyinləri arasındakı bioloji və psixoloji fərqlilikləri anlamakla yanaşı, bu fərqliliklərin gündəlik həyatımıza və cəmiyyətdəki rolumuza necə yansıdığını da göstərməkdir.

Beynindəki Bioloji Fərqlər:

Kitabda qadın və kişi beyinləri arasındakı bioloji fərqlərə xüsusi diqqət yetirilir. Beyin inkişafı, hormonların təsiri, neyron bağlantıları və beynin funksional bölgələri arasındakı fərqlər əsas mövzulardır. Karaismailoğlu, qadın və kişi beyinlərindəki struktural fərqlərin sosial davranışları necə formalaşdırdığına dair araşdırmalara yer verir.

Məsələn, qadın beynində emosional bölgələrin kişilərə nisbətən daha güclü işlədiyini və buna görə də qadınların emosional əlaqə qurma, empatiya göstərmə və sosial təmaslarda daha həssas olma ehtimalının daha yüksək olduğunu vurğulayır. Kişi beynində isə məntiqi düşünmə və daha analitik yanaşma meyli daha güclüdür. Bu, kişilərin daha çox problem həll etməyə, analiz etməyə və nəticələrə çatmağa yönəlik davranışlarını açıqlaya bilər.

Sosial Fərqliliklər və Təsirlər:

Kitabda yalnız beyin strukturlarına deyil, həm də cinsiyyətin sosial təsirlərinə də yer verilir. Beyindəki fərqlər təkcə bioloji deyil, eyni zamanda sosial şərtlər və mədəniyyətlə də əlaqəlidir. Cəmiyyətin qadınlara və kişilərə yüklədiyi rol gözləntiləri, cinsiyyətə görə yaradılan stereotiplər və sosial normativlər, beyin fəaliyyətini və davranışları formalaşdırır.

Karaismailoğlu, cinsiyyətin yalnız bioloji deyil, eyni zamanda mədəni və sosial bir quruluş olduğunu iddia edir. Qadınlar və kişilər arasında beyin fərqləri, cəmiyyətin onlara verdiyi fərqli sosial rollardan qaynaqlanır. Məsələn, qadınlar adətən analitik düşünməyə deyil, sosial və emosional əlaqələrə daha çox diqqət yetirirlər, çünki bu, onlara tarixən mədəniyyət tərəfindən verilən roldur. Kişilər isə daha çox iş və karyera məsələlərində analitik düşünməyə təhrik edilirlər.

Psixoloji Fərqliliklər:

Kitabda, qadın və kişi beyinləri arasındakı psixoloji fərqlər də geniş şəkildə irdələnir. Emosional intelekt, empatiya, qərar vermə prosesi, streslə başa çıxma və digər psixoloji məsələlərdə qadınların və kişilərin fərqli yanaşmaları olduğu təsbit edilmişdir. Qadınlar adətən daha empatik və anlayışlı olurlar, yəni digər insanların emosiyalarını daha yaxşı başa düşürlər. Kişilər isə daha çox şəxsi emosiyaları ilə deyil, analitik düşüncə ilə hərəkət etməyə meyllidirlər.

Bundan əlavə, kitabda qadınların və kişilərin beyinlərinin əməkdaşlıq və kommunikasiya məsələlərində də fərqlilik göstərdiyi qeyd olunur. Qadınlar daha çox sözlərlə, ifadələrlə əlaqə qurur, kişi isə bəzən daha çox hərəkətlərlə və qeyri-verbal dil vasitəsilə ünsiyyət qurur.

Praktik Tətbiqlər:

Karaismailoğlu, kitabda beyin fərqliliklərinin gündəlik həyatımıza necə təsir etdiyini də izah edir. İş həyatında, ailə münasibətlərində, məktəblərdə və sosial mühitlərdə qadın və kişilərin beyninin necə fərqli işlədiyini anlamak, qarşılıqlı əlaqələrin daha sağlam olmasına və daha yaxşı əlaqələrin qurulmasına kömək edə bilər.

Kitabın əsas nəticəsi, qadın və kişi beyinləri arasındakı fərqlərin heç də birinin digərindən üstün olduğunu göstərməməsidir. Hər iki cinsin beyni fərqli şəkildə işləyir, amma bu, hər ikisinin də dəyərli və xüsusi olduğunu ortaya qoyur. Qadın və kişi beyninin fərqli xüsusiyyətləri, onları qarşılıqlı olaraq tamamlayıcı edir və bir-birilərini daha yaxşı başa düşmələrinə kömək edir.

Nəticə:

Serkan Karaismailoğlu’nun “Qadın Beyni, Kişi Beyni” kitabı, cinslər arasındakı beyin fərqliliklərini anlamağa və bu fərqliliklərin gündəlik həyatda necə rol oynadığını izah etməyə yönəlik dəyərlibir mənbədir. Kitab, həm bioloji, həm sosial, həm də psixoloji aspektləri ilə cinsiyyətin beyin strukturlarına və davranışlarına təsirini geniş şəkildə ələ alır. Qadın və kişi beyinlərinin fərqliliklərinə dair elmi anlayışlar təqdim edən bu əsər, insan psixologiyasının dərinliklərinə inərək oxuculara cinsiyyətlər arası əlaqələrdə daha yaxşı anlama və qəbul etmə qabiliyyəti qazandırır.