Yazar: Lev Tolstoy

Janr: fəlsəfi ədəbiyyat. psixoloji hekayə. dram.

Lev Tolstoy, 19-cu əsrin ən böyük yazıçılarından biri olaraq, insanın mənəvi və fəlsəfi problemlərinə dərindən nüfuz etmişdir. Onun “Üç Ölüm Hekayəsi” (və ya “Üç Ölüm”) adlı əsəri, ölümün və həyatın əsl mənası haqqında dərin düşüncələr təqdim edir. Bu əsər, yazıçının həyat və ölüm anlayışına dair dərindən düşüncələrini oxuculara çatdıran bir parça olaraq, onun dünya görüşünü aydın şəkildə əks etdirir.

Tolstoy bu hekayələrdə, ölümün yalnız fiziki bir hadisə olmadığını, eyni zamanda mənəvi bir keçid olduğunu göstərir. “Üç Ölüm” hekayəsi, oxucunu həyatın əsl mənasını anlamağa və ölümün hər bir fərd üçün fərqli şəkildə qəbul edildiyini düşünməyə sövq edir.

Hekayənin Xülasəsi: Tolstoy bu əsərində üç fərqli ölüm növünü təsvir edir: birinci ölüm — bir qəhrəman olan Vanya İvanoviçin ölümüdür, ikinci ölüm — bir kəndli olan Vasili Andreeviçin ölümüdür, üçüncü isə bir keşişin, ya da bir digər müdrikin ölümüdür. Bu hekayələrdə, ölümün fərqli insanlarda necə təzahür etdiyini və həmin fərdlərin ölümə münasibətini göstərir. Tolstoy, bu fərqli təcrübələri istifadə edərək ölümün insan həyatındakı rolunu sorgulamağa çalışır.

Birinci Hekayə – Vanya İvanoviçin Ölümü: Birinci ölüm hekayəsində, Vanya İvanoviç, öz ölümünü qəbul etməməsi və həyatdan qorxması ilə diqqət çəkir. Onun ölümünə qarşı olan mənfi münasibəti, həyatı boyunca əldə etdiyi uğurları və mənəvi inkişafı haqqında düşünməsinə səbəb olur. İvanoviçin ölümə qarşı bu qorxu, onun həyatını mənasız və boş görməsinə gətirib çıxarır.

İkinci Hekayə – Vasili Andreeviçin Ölümü: İkinci hekayə, Vasili Andreeviçin ölümünü təsvir edir. Vasili, həyatı boyunca sadə və özünə yetərli bir insan olmuşdur. Ölümünün yaxınlaşması ilə, o, ölümün nə olduğunu anlamağa başlayır və bu anlama prosesi onun həyatına daha çox mənalı bir boyut əlavə edir. Bu hekayə, Tolstoyun insanın ölümə hazırlanmasının, mənəvi inkişafın vacib olduğunu vurğulamasıdır.

Üçüncü Hekayə – Keşişin Ölümü: Üçüncü hekayədə, bir keşişin ölüm təcrübəsi göstərilir. Bu keşiş, ölüm qarşısında başqalarına kömək etməyə çalışan, ancaq özü də ölümün mənasını tam olaraq anlamayan bir şəxsdir. Keşişin ölümünə qarşı olan mövqeyi, Tolstoyun insanın ölümə mənəvi hazırlığının əhəmiyyətini qeyd etdiyi əsas fikirlərdən biridir.

Tolstoyun Ölümə Baxışı: Tolstoyun “Üç Ölüm” əsərində təqdim etdiyi hər bir ölüm hekayəsi, insanın həyat və ölüm anlayışını müxtəlif bucaqlardan göstərir. Hər bir qəhrəman ölümə fərqli yanaşır və bu yanaşmalar onların mənəvi inkişaflarını və ölümdən əvvəlki həyatlarını necə dərk etmələri ilə əlaqədardır. Tolstoy, ölümün yalnız bioloji bir proses olmadığını, həm də insanın mənəvi və fəlsəfi olaraq necə inkişaf etməli olduğunu vurğulayır.

Tolstoyun həyat və ölümə dair düşüncələri, onun şəxsi təcrübələrindən və dərin dini fəlsəfi inancından qaynaqlanır. O, özünün də həyatında mübarizə aparmış və nəticədə bir çox insanı, həyatın əsl məqsədini və ölümün əsl mənasını anlamağa təşviq etmişdir.

Nəticə: Tolstoyun “Üç Ölüm” əsəri, sadəcə bir hekayə deyil, həm də insanın mənəvi dərinliklərini araşdıran bir əsərdir. Ölümün insan həyatında necə bir yer tutduğunu və bu hadisəyə qarşı olan yanaşmanın hər bir fərd üçün fərqli olduğunu göstərir. Bu hekayələr, oxuculara həyatı dərk etməyə və ölümün əsl mənasını anlammağa dair vacib mesajlar verir.