Yazar: İrfan Erdoğan. Doğan Cüceloğlu
Janr: təhsil psixologiyası, müəllim inkişafı, şəxsi inkişaf,
“Müəllim Olmaq – Bir Can’a Toxunmaq” kitabı sadəcə pedaqoji nəzəriyyələri izah edən bir əsər deyil, insan tərbiyəsi və ruhunun formalaşmasında müəllimin əvəzsiz yerini göstərən dərin psixoloji və mənəvi bir təhlildir. Müəlliflər – Türkiyənin tanınmış psixoloqu Doğan Cüceloğlu və təhsil sahəsində təcrübəli alim Prof. Dr. İrfan Erdoğan – bu kitabda müəllimlik anlayışına sadəcə bir peşə olaraq deyil, insana toxunan, həyat dəyişdirən müqəddəs bir missiya kimi yanaşırlar.
1. Kitabın əsas ideyası: “Tədris yox, toxunuş”
Əsərin mərkəzində duran fikir budur: Hər bir müəllim, sinifə keçdiyi dərsdən daha çox, tələbənin ruhuna etdiyi toxunuşla yadda qalır. Yəni müəllimlik yalnız dərs izah etmək deyil, uşağın şəxsiyyətinin formalaşmasına, onun həyatdakı yerini tapmasına yardım etməkdir. Kitab boyu bu fikir müxtəlif təcrübə, real hadisə və pedaqoji nümunələrlə zəngin şəkildə əsaslandırılır.
2. Müəllim-tələbə münasibətində emosional zəminin rolu
Kitabda müəllim və tələbə arasındakı münasibətin sadəcə akademik deyil, emosional bağa söykənməsinin vacibliyi vurğulanır. Müəlliflər bildirirlər ki, bir müəllim şagirdinə “səni görürəm, səni anlayıram, sən dəyərlisən” mesajını ötürməsə, ən yüksək bilik belə o uşağın qəlbinə çatmaz. Bu, xüsusilə travmalı, özgüvəni aşağı və ya diqqətə ehtiyacı olan uşaqlar üçün həyati əhəmiyyət daşıyır.
3. “Mən kiməm?” sualı və müəllimin şəxsiyyəti
Kitab boyunca müəllimlərin özləri ilə bağlı verdikləri ən önəmli sual budur: “Mən kiməm və necə bir iz buraxmaq istəyirəm?” Müəllim ilk növbədə özü ilə barışmalı, öz mənəvi və etik dəyərlərini anlamalıdır ki, bu dəyərləri tələbəyə ötürə bilsin. Doğan Cüceloğlu müəllim şəxsiyyətini formalaşdıran daxili gücü, empati qabiliyyətini və sevgi əsaslı yanaşmanı ən güclü təhsil vasitələri kimi təqdim edir.
4. Səssiz qəhrəmanlıq: Müəllimlərin görünməyən zəhməti
Kitabda müəllimlərin çox zaman dəyəri yetərincə bilinməyən zəhmətindən, onların səssiz qəhrəmanlıq hekayələrindən bəhs olunur. Öz övladını deyil, başqasının övladını həyata hazırlamaq üçün canla-başla çalışan bu insanlara cəmiyyətin çox zaman haqq etdikləri qiyməti vermədiyi, lakin hər bir şagirdin yaddaşında onlara aid izlərin ömür boyu yaşadığı vurğulanır.
5. Təhsil sisteminin deyil, insanın mərkəzə alınması
Əsərdə, texniki və bürokratik təhsil yanaşmasının yerinə “insan mərkəzli təhsil” anlayışı irəli sürülür. Bu modeldə müəllim – qayda tətbiq edən nəzarətçi yox, inkişaf etdirən bələdçi, tələbə isə passiv dinləyici deyil, öz potensialını kəşf edən aktiv iştirakçı kimi təqdim olunur. Bu yanaşma yalnız pedaqoji deyil, həm də psixososial və mənəvi bir model kimi dəyərləndirilir.
6. Real həyat hekayələri və təcrübələr
Kitabın təsir gücünü artıran ən mühüm elementlərdən biri real müəllim və tələbə hekayələridir. Hər hekayə oxucuda duyğu və düşüncə doğurur. Müəllimlərin necə bir cümlə ilə uşağın həyatını dəyişdirdiyi, hansı bir sevgi baxışının illərlə yaddaşda qaldığı göstərilir. Bu nümunələr, abstrakt nəzəriyyələri canlı və təsirli hala gətirir.
Nəticə
“Müəllim Olmaq – Bir Can’a Toxunmaq” kitabı, müəllimlərə, valideynlərə və təhsillə maraqlanan hər kəsə insan yetişdirmənin incəliklərini anlatmaqla yanaşı, bir cana toxunmağın necə böyük bir məsuliyyət və eyni zamanda nə qədər dəyərli bir fürsət olduğunu xatırladır. Bu kitab, müəllimliyi bir həyat fəlsəfəsinə çevirənlər üçün ruhlandırıcı, düşündürücü və yolgöstərici bir qaynaqdır.
Comment yazın