Yazar: Gabriel García Márquez

Janr: romantik, magikrealizm, yuxugerçəklik,

Kolumbiyalı yazıçı Gabriel García Márquez-in “Mavi İtin Gözləri” adlı hekayəsi onun realizm və surreallıq arasında incə bir xətt çəkən erkən əsərlərindən biridir. Bu hekayə ilk dəfə 1950-ci illərdə nəşr olunub və Márquez-in magik realizm üslubuna keçid mərhələsindəki yazı tərzini nümayiş etdirir.

Hekayənin əsas süjet xətti iki obrazın – bir kişi və bir qadının – yuxuda qarşılaşmaları üzərində qurulub. Onlar yalnız yuxularda görüşür, real həyatda isə bir-birlərini tapa bilmirlər. Qadın hər yerdə “mavi itin gözləri” sözlərini yazaraq, kişini real həyatda tapmağa çalışır. Bu ifadə həm simvolik, həm də emosional bir yük daşıyır. “Mavi itin gözləri” ifadəsi qadının kişi ilə əlaqə qurmaq üçün seçdiyi kod söz kimi çıxış edir.

Márquez bu əsərində zaman və məkan anlayışlarını bulanıq göstərir. Hekayənin əksəriyyəti yuxu içində baş verir, lakin bu yuxular reallıq qədər canlı və emosionaldır. Bu qeyri-müəyyənlik oxucunu düşünməyə vadar edir: görəsən, bu hekayədəki hadisələr sadəcə bir yuxudurmu, yoxsa həyatın özü də bəzən yuxu qədər absurd və qeyri-real ola bilərmi?

Hekayədə sevgi və ayrılıq temaları dərinliklə işlənib. Qadının israrı, kişinin çaşqınlığı, aralarındakı emosional bağ, lakin eyni zamanda yaxınlaşa bilməmələri – bütün bunlar insani tənhalığın və münasibət qurma çətinliyinin poetik ifadəsidir. Yazıçı burada həm də yaddaşın qeyri-sabitliyinə işarə edir: kişi hər dəfə qadını yuxuda xatırlasa da, oyananda hər şeyi unudur. Sanki yaddaş da sevginin qarşısında bir maneədir.

“Mavi İtin Gözləri” hekayəsi sadəcə romantik bir münasibətin təsviri deyil, eyni zamanda insan varlığının anlamı, yuxuların gücü və reallıqla illüziya arasındakı sərhədlər haqqında dərin fəlsəfi suallar doğurur.

Nəticə olaraq, bu hekayə Gabriel García Márquez-in bənzərsiz üslubunun nümunəsidir. O, oxucunu sadəcə bir süjetlə deyil, eyni zamanda emosional və simvolik qatlarla da təsirləndirir. “Mavi İtin Gözləri” həm ruhsal, həm də estetik baxımdan zəngin bir əsərdir və Kolumbiyalı yazıçının dünya ədəbiyyatında niyə bu qədər dəyər qazandığını bir daha sübut edir.