Yazar: Etgar Keret

Janr: Ekzistensializm. Sosial realizm. Parodiya.

“Tanrı Olmaq İstəyən Avtobus Sürücüsü” adlı hekayə Edgar Keret tərəfindən yazılmış və çox təbəqəli, dərin bir fəlsəfi analizə malikdir. Keret, yazılarında tez-tez qeyri-adi, absürd vəziyyətlər və sıradışı personajlar istifadə edərək, insanın həyatının anlamını, cəmiyyətin strukturunu və daxili dünyasını araşdırır.

Hekayənin Mövzusu

Bu hekayə, sadə bir avtobus sürücüsünün öz həyatını və cəmiyyətin onunla necə əlaqə qurduğunu dərk etməsi üzərində qurulub. Avtobus sürücüsünün Tanrı olma istəyini, insanların həyatını və taleyini idarə etmə arzusunu simvollaşdırır. Lakin, bu istək yalnız keçici bir anın arzusu deyil, eyni zamanda insanın özünü və dünyanı anlamağa çalışması, güc və nəzarət arzusudur. İnsanların kiçik, gündəlik məsələlərlə məşğul olduqları bir dünyada, çox vaxt böyük məqsədlər və mənalar unudulur. Tanrı olmaq, bəlkə də həyatın mənasızlıqlarını və sadəliklərini aşmağa çalışmanın bir növüdür.

Personaj və Simvolizm

Avtobus sürücüsü, sıradan bir insandır. Onun bu arzusu, insanın öz cəmiyyətindəki kiçik mövqeyindən daha böyük bir məqsəd və güc axtarışını göstərir. Bu, bəlkə də heç də unikal olmayan bir insana xarakterik olan bir təbii ehtiyacdır: daha çox təsir gücü, daha çox məna, daha çox nəzarət. Ancaq bu arzunun gerçək həyatda həyata keçməsi qeyri-mümkündür, çünki Tanrı olmaq, insanın təbiətinə ziddir — insan məhdudiyyətlərlə doludur və həyatın absurdluqları qarşısında gücsüzdür.

Simvolizm baxımından, avtobus bir yolculuğu təmsil edir. Hər bir sərnişin, hekayədəki hər bir insan, öz yolunu, öz həyatını yaşamaq üzrədir. Avtobus sürücüsü isə bu yolda bəlkə də bir rəhbər, bir yol göstərən kimi çıxış edir. Lakin, hətta o belə olsa, onun özünün belə bir məqsəd və nəzarət arzusunda olması, həyatın nə qədər təsadüfi və dəyişkən olduğuna işarə edir.

Fəlsəfi Dərinlik

Etgar Keret’in yazıları çox vaxt absurdizm və ekzistensializmlə əlaqəlidir. İnsanların həyatlarında qarşılaşdıqları mənasızlıqlar, boşluqlar və qeyri-müəyyənliklər üzərində düşünür. Tanrı olma istəyini simvollaşdıraraq, Keret, insanın daxili boşluğunu və varlığın mənasını tapmaq üçün apardığı mübarizəni təhlil edir.

Hekayə, Tanrı olma istəyinin bir insanın daxili özünü axtarma və həyatın əsl mənasını tapma təşəbbüsüdür. Tanrı olmaq istəyən avtobus sürücüsü, bəlkə də, cəmiyyətin ona verdiyi kiçik rolun kənarına çıxmaq və özünü təsdiqləmək istəyir. Bu, insanların həyatında çox vaxt rastlanan bir temadır: cəmiyyətin ona verdiyi sərhədlər daxilində qalmaq və ya onlardan sıyrılıb daha böyük məqsədlər və mənalar axtarma.

Yazı Stilinin Analizi

Keret’in yazı stili, çox vaxt qısa, lakin güclü və mənalı olur. O, sadə gündəlik həyatı, bəzən bir qədər absurd və ironik bir şəkildə təqdim edir. Hekayənin gündəlik bir vəziyyətdə baş verməsi, oxuculara tanış gəlir, lakin onun dərindən analiz edilməsi, hekayənin təməl mesajını daha aydın edir. Bu, həm də Keret’in ustalıqla istifadə etdiyi “absürd” üslubunun bir nümunəsidir: sadə bir həyat və qəribə bir arzu birləşərək, oxucunu düşünməyə vadar edir.

Nəticə

“Tanrı Olmaq İstəyən Avtobus Sürücüsü” hekayəsi, insanın içindəki mənasızlıqla mübarizəsini və həyatda daha çox güc və nəzarət əldə etmə arzusunu göstərən güclü bir təhlildir. Bu, həm də insanlar arasında çox rastlanan bir hissin təmsilidir — daha böyük bir məqsəd və anlam axtarmaq. Lakin, Keret’in verdiyi mesaj aydındır: Tanrı olmaq, insanın təbiəti ilə ziddiyyət təşkil edir və bu arzu yalnız mənasız bir yoldur. Hekayə, sadə bir mövzuda çox dərin bir insan təcrübəsini, absurdizm və ekzistensializmin tərzində, oxucuya təqdim edir.