Yazar: Bettina Lemke
Janr: psixologiya, şəxsi inkişaf, motivasiya,
1. Ikigai fəlsəfəsinin mənşəyi və kökləri
İkigai sözü Yapon dilində iki hissədən ibarətdir: “iki” — yaşamaq, “gai” isə dəyər, səbəb deməkdir. Bu, sadəcə həyatda məqsəd deyil, həm də insanın yaşamaq üçün motivasiya və daxili məna tapmasıdır. Bettina Lemke bu anlayışı yalnız fərdi xoşbəxtlik kimi deyil, həm də sosial və mədəni kontekstdə geniş şərh edir.
Yapon cəmiyyəti üçün ikigai yalnız şəxsi həyatda deyil, həm də icmada, təbiətlə və ənənələrlə bağlıdır. Azərbaycanda isə ənənəvi mədəniyyət və sosial münasibətlər ikigai anlayışını fərqli şəkildə formalaşdırır; buna görə də Lemke-nin fikrincə, ikigai-ni anlamaq və tətbiq etmək üçün fərdi və kollektiv yanaşmanın balansı vacibdir.
2. Daxili motivasiya və ikigai: həyatın mərkəzində özünü tapmaq
Lemke ikigai-ni insanın özünə aid dərin istəklər, ehtiraslar və qabiliyyətlərin kəsişməsi kimi göstərir. Bu kəsişmə nöqtəsində insan həm özünü reallaşdırır, həm də cəmiyyətə fayda verir.
Bu isə o deməkdir ki, ikigai yalnız şəxsi ehtiras deyil, həm də ictimai faydanın mənbəyidir. Məsələn, Azərbaycanda bəzən sosial gözləntilər insanın daxili ehtiraslarını basdırır. Lemke bu vəziyyətdə ikigai-nin axtarışının insanın ruhi sağlamlığı üçün vacib olduğunu vurğulayır.
3. İkigai və stress: psixoloji sağlamlıq və həyat keyfiyyəti
Uzunömürlülüklə əlaqələndirilən ikigai, insanların həyatına məqsəd qatdığı üçün stressi azaldır. Lemke’nin fikrincə, məqsədsiz və mənasız həyat, insanlarda boşluq, depresiya və narahatlıq yaradır. Azərbaycanda artan psixoloji problemlər və depressiya hallarını nəzərə alaraq, ikigai fəlsəfəsinin təbliği stresslə mübarizədə bir vasitə ola bilər.
İkigai, insanın “mən niyə buradayam?” sualına cavab tapması deməkdir. Bu sualın cavabı varsa, insan həyatın çətinliklərinə daha dözümlü olur, psixoloji davamlılığı artır.
4. İkigai və iş həyatı: işin mənası və şəxsi xoşbəxtlik
Lemke iş yerində ikigai-nin vacibliyini xüsusi qeyd edir. Azərbaycan kimi ölkələrdə bir çox insan sadəcə maaş üçün işləyir, bu isə onların həyatında daxili boşluq yaradır. Bettina Lemke vurğulayır ki, iş həyatında ikigai-ni tapmaq – öz bacarıqlarını və ehtiraslarını kəşf edib, onları işə tətbiq etməkdir.
Bu, insanın həm məhsuldarlığını artırır, həm də ona daxili məmnuniyyət verir. İşdə ikigai-nin tapılması həm də yaradıcı düşüncənin, innovasiyanın, şəxsi inkişafın təməlidir.
5. Sosial kontekst: icma, əlaqələr və ikigai
İkigai anlayışının tək fərdi aspekti yox, həm də sosial aspekti var. Lemke qeyd edir ki, Yapon cəmiyyətində ikigai-nin əsas dayaqlarından biri güclü sosial əlaqələr və icmadır. Azərbaycanda isə ailə, qohumlar və dostlar hələ də böyük sosial dayaqlardır.
Lakin, müasir dövrdə sosial bağların zəifləməsi ikigai-nin tapılmasında çətinliklər yaradır. Lemke bu məsələdə fərdlərin öz daxili dünyalarına qapanmasının və sosial izolə olmasının qarşısının alınmasının vacibliyini vurğulayır.
6. Mənəviyyat və fəlsəfi təhlil: ikigai və həyatın dərin mənası
Lemke ikigai-nin yalnız maddi və ya emosional deyil, həm də mənəvi dəyər olduğunu vurğulayır. İkigai insanı həyatda dərin və əbədi dəyər axtarışına yönəldir. Bu, dini, fəlsəfi və etik prinsiplərlə sıx bağlıdır.
Azərbaycan cəmiyyətində dini və mənəvi dəyərlər çox vacibdir və bu dəyərlərin ikigai ilə uyğunlaşdırılması insanın həyatında məqsəd və harmoniya yaratmaqda əhəmiyyətli ola bilər.
7. İkigai-nin çağırışları və müasir dünya
Bettina Lemke ikigai-nin müasir dünyada yaşadığı çağırışları da göstərir. Qlobalizm, texnologiya sürəti, sosial mediada süni həyat obrazları insanlarda daxili sükunətin itirilməsinə, mənəvi boşluğa səbəb olur.
Azərbaycan gəncliyində də bu problemin müşahidə olunması ikigai-nin aktuallığını artırır. Lemke təklif edir ki, fərdlər bu texnoloji və sosial sürətlilikdə ikigai-ni tapmaq üçün meditasiyaya, təbiətlə ünsiyyətə, daxili refleksiyaya önəm versinlər.
Yekun fikir
Bettina Lemke-nin ikigai konsepti Azərbaycan üçün həm fərdi, həm də sosial kontekstdə böyük potensiala malikdir. İnsanların həyat məqsədini tapması, ruhi sağlamlığını qoruması, işində və icmada öz yerini anlaması üçün ikigai vacib vasitədir.
Bu anlayış Azərbaycan cəmiyyətində daha çox təbliğ edilməli, gənclər və böyüklər üçün praktik yol göstərilməlidir. İkigai həyatın dəyərini artırmaqla, həm də ölkədə mənəvi və psixoloji sağlamlıq səviyyəsini yüksəldə bilər.
Comment yazın