Yazar: Alexander Pushkin

Janr: macəra. mistik. realizm.

Aleksandr Puşkinin “Pinti Cəngavər” (Cimri Şövalye) Hekayəsinin Dərin Analizi:

1. Əsərin Xülasəsi:
“Pinti Cəngavər” (rusca: “Скупой рыцарь”) Aleksandr Puşkinin yazdığı qısa hekayələrdən biridir. Əsərdə, əsas qəhrəman olan cəngavər – adı açıq şəkildə verilməsə də – çox varlı və son dərəcə cimri bir şəxsiyyətdir. O, yalnız öz mənfəətini düşünür və ətrafındakı insanlara kömək etməkdən, hətta öz həyatını davam etdirmək üçün lazım olan az bir şeyi belə xərcləməkdən çəkinir.

2. Mövzu və Məzmun:
Hekayənin əsas mövzusu “cimrilik” və “özünüqurban vermək” kimi sosial və etik məsələlər ətrafında cərəyan edir. Puşkin, cəngavərin həyatını onun qeyri-adi və qəddar münasibətləri ilə təqdim edir. Cəngavərin zənginliyinə baxmayaraq, var-dövlətə qarşı heç bir sevinci yoxdur və buna görə də cəmiyyətə qarşı biganə bir tutumu var.

Əsərdə cəngavərin qayğısız və məntiqsiz davranışları onu təkcə yaxın ətrafından deyil, həm də oxuculardan uzaqlaşdırır. Bu, cəmiyyətdə “varlı” olmaqla yanaşı, insanlıq və empatiya prinsiplərinə riayət etməyin əhəmiyyətini vurğulayan bir mesaj verir.

3. Personajlar:

• Pinti Cəngavər: Əsərin əsas qəhrəmanı olan cəngavər, öz şəxsi maraqlarını hər şeydən üstün tutur. O, böyük bir sərvətə malikdir, amma bu sərvəti heç bir məqsəd üçün xərcləməkdən çəkinir. Hətta öz həyatını və ətrafındakıların həyatını təhlükəyə atır, yalnız öz “cəngavərlik” əxlaqını qorumağa çalışır.
• Digər Personajlar: Əsərdə, cəngavərin həyatı ilə əlaqəli olan bəzi ətrafdakı xarakterlər var, lakin onlar əsasən cəngavərin öz hərəkətləri ilə müqayisədə sadə və passivdirlər. Bu xarakterlər əsərdə cəngavərin həyat tərzinin ziddiyyətini göstərir.

4. Simvolizm:

• Cimrilik: Əsərdə cimrilik sadəcə bir xarakter xüsusiyyəti deyil, həm də sosial və mənəvi dəyərlərin sarsılmasın göstərən bir simvoldur. Cəngavərin sərvətə və maddi dəyərlərə olan sonsuz sevgisi, onun həyatın mənasını tam anlamadığını göstərir. Onun cimrilikdən gələn ehtiyatı, həyatda əsl zövqləri, münasibətləri və emosional bağları yaşamağa mane olur.
• Cəngavərlik: Cəngavər obrazı, bəzi cəmiyyətlərdə təmkinli və şərəfli bir obraz kimi görülə bilər, amma Puşkin burada bu anlayışı sosial ziddiyyətlər və tənhalıqla tərsinə çevirir. Cəngavərin əsl cəngavərlik anlayışı “təvazökar və şəfqətli olmaq” olmalı idi, amma o, bunu yalnız şəxsi mənfəət üçün yaşamağa çevirir.

5. Temalar və Mesajlar:

• Cimrilik və İnsanlıq: Puşkin əsərində cimriliyi tənqid edərək göstərir ki, maddi sərvətlər və şəxsi maraqlar heç vaxt insanlığın, empatiyanın və etibarın önünə keçməməlidir.
• Ağıl və Hisslər: Əsərin bir digər əhəmiyyətli mesajı isə insanların həyatında düzgün seçimin ağılla deyil, hisslərlə edilməli olduğudur. Cəngavər, daim öz ağıllı qərarlarını verməyə çalışır, amma nəticədə onu daha çox təkliyə və əxlaqi tənəzzülə sürükləyir.
• Cəmiyyətin Təzyiqi: Cəngavər, cəmiyyətin dəyərləri ilə əlaqədar olaraq müəyyən bir cəngavər şəklini formalaşdırmağa çalışır. Amma əslində, o, bu “cəmiyyətin cəngavəri” obrazını öz maraqları üçün istifadə edir.

6. Əsərin Təsiri və Əhəmiyyəti:
“Pinti Cəngavər” Puşkinin cəmiyyət və fərdin qarşılıqlı münasibətini, eləcə də zənginlik və mənəvi dəyərlər arasındakı gərginliyi təsvir edən ən mühüm əsərlərindən biridir. Puşkin burada çox sadə, amma dərin bir şəkildə insanın daxili və xarici dünyasını araşdırır. Cimrilik və egoizm mövzularını işləyərək, əsər oxuculara real həyatda daha diqqətli və mehriban olmağı tövsiyə edir.

Nəticə:
Puşkinin “Pinti Cəngavər” əsəri, əxlaq və insanın daxili dünyasına dair güclü mesajlar verən bir əsərdir. Bu əsəri oxuyan hər kəs, maddi sərvətlərin həyatın əsas məqsədi olmadığını və əsl dəyərlərin insanlıqda olduğunu bir daha dərk edəcək. Cəngavərin həyatını izləyərək, oxucular onun səhvlərindən dərs çıxarmağa və öz həyatlarını daha mənalı şəkildə qurmağa ilham ala bilərlər.

---